"42.900 quả bom phá, 12.000 quả bom từ trường, 96 bom bi... đã đổ xuống đây, tính bình quân 1m2 phải hứng chịu 3 quả bom. Chiều ngày 24.7.1968, máy bay địch đã dội xuống ngã ba này 60 quả bom tấn, 10 cô gái thanh niên xung phong đã ngã xuống...", giọng cô hướng dẫn viên nghẹn lại. Khói hương nghi ngút, trong đoàn khách có người nén tiếng thở dài, khóe mắt rưng rưng.
Tượng đài chiến thắng
Khu mộ của Tần, Cúc, Nhỏ, Hà, Hợi, Hường, Rạng, Xanh và hai người tên Xuân nằm ở lưng đồi xanh bóng cây. Di ảnh được lau chùi sạch sẽ, bát hương không còn chỗ cắm phần nào cho thấy nơi nghỉ của các chị được chăm sóc khá chu đáo. Nhìn những gương mặt trẻ măng trong ảnh, chợt những chi tiết trong bộ phim Ngã ba Đồng Lộc cứ hiện về rõ mồn một. Sự hy sinh anh hùng đó mọi thế hệ mãi mãi không quên. Hai cây bồ kết đang trổ hoa như thay lời nhà thơ Vương Trọng gửi đến hương hồn các chị:
"Chúng tôi chưa có chồng và chưa ngỏ lời yêu
Ngày bom vùi tóc tai bết đất
Nằm trong mộ rồi mái đầu chưa gội được
Thỉnh cầu đất cằn cỗi nghĩa trang
Cho mọc dậy vài cây bồ kết
Hương chia đều trong hư ảo khói nhang"
Ngay bên cạnh lối vào khu mộ tưởng niệm là hố bom như dấu tích cho những ngày ác liệt năm xưa. Cách đó vài trăm mét là nhà trưng bày, sa bàn tái hiện hình ảnh những cô gái, chàng trai thanh niên xung phong anh hùng xả thân giữa những trận ném bom giữ vững con đường huyết mạch cho xe ra tiền tuyến.
Tháng 7 này, cả nước đang hướng về kỷ niệm ngày thương binh liệt sĩ 27.7. Ngã ba Đồng Lộc là điểm đến mà du khách khó quên. Từ ngã ba Đồng Lộc, du khách còn có thể ghé tham quan mộ đại thi hào Nguyễn Du và khu lưu niệm dòng họ Nguyễn Tiên Điền nổi tiếng. Đến Hà Tĩnh cũng thật khó bỏ qua những danh thắng như chùa Hương Tích với tên gọi "Hoan châu đệ nhất danh lam", Đài Trang Vương 99 bậc tương truyền là nơi đầu tiên vua Kinh Dương Vương lập đô, khu bảo tồn thiên nhiên Vũ Quang...
Đồng Văn
